Resmi gazetede yayımlanan yasa ve yönetmelik gereği Türkiye’de tüm büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar(geviş getiren) için pasaport çıkarılması zorunludur.
Büyükbaş hayvan pasaportu sığır cinsinin tanımlanması, tescili ve yönetmeliği kapsamında küpe takılan ve kayda alınan sığır cinsinin ırk, cinsiyet, doğum tarihi (yaş), hayvan sahibinin bilgileri(adı soyadı, vergi numarası, işletme numarası, adres), hayvan hareket bilgileri, hayvana yapılan aşı(şap, brusella.) bilgilerini içeren il/ilçe tarım müdürlükleri tarafından hazırlanan hayvan kimliğidir. Büyükbaş hayvan işletmeleri sahipleri işletmede bulunan her sığır için Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen yönetmeliğin 7 numaralı ekinde bulunan form ile müracaat etmesi ile beraber pasaport düzenlenir.
Önce Hayvanlara Küpe Takılmalı
Ülkemizde küpe takma işlemi ile kayıt işlemlerine büyükbaş hayvanlar 2002’ de, küçükbaş hayvanlar ise küpe takma işlemi ile kayıt işlemlerine 2010 yılında başlanmıştır. 2016 yılında yapılan son değişiklik ile beraber küpe takılan hayvanların Türkvet Hayvan Kayıt Sisteminde kaydı tutulmaktadır. Yetiştiriciler işletme bilgilerini, doğan yavruları, ölen hayvanları, işletmeye gelen ya da işletmeden çıkan hayvanları Tarım ve Orman Bakanlığı il/ilçe müdürlüklerinden temin ettikleri formlara doldurmalı ve buralara bildirmeliler. Hayvan sahibi, bilinen hayvanın kulak küpesinin birinin ya da ikisinin düşmesi durumunda veya üstündeki bilgilerin silinmesi durumunda 30 gün içinde il/ilçe tarım müdürlüklerine ve bakanlık tarafından belirlenen yetkili kurumlara bildirmek zorundadır.
Büyükbaş hayvanlar doğumdan 3 aylık zamana kadar küpe takılmalıdır. Küpe takılmadan önce hayvanın işletmeden nakli gerçekleştirilmemelidir. Küpe takma işlemi hayvan takibini kolaylaştırmak, ülkedeki hayvan hareketlerini kayıt tutmak ve bunları il/ilçe tarım müdürlüklerine bildirmek, hayvancılık desteklemelerini, hayvan ıslahı, hayvan sağlığı, ülke geneli hayvanlar hakkında istatiksel veriler elde etmek ve salgın hastalıkları kontrol altına almak amacıyla yapılmaktadır. Bu durum halk sağlığı açısından da önem arz etmektedir. Küpe takılan hayvana 14 gün içerisinde pasaport düzenlemeli(yönetmelik madde 23).
Pasaportu olmayan hayvanlar için:
Hayvanın satışı yapılamaz(pasaportun alt bölümü alıcıya teslim edilmeli),
Hayvan sahipleri teşvik ve primlerden yararlanamaz(buzağı teşviki gibi-yönetmelik madde 36-)
Hayvan pazarlarına girişlerine izin verilmez(yönetmelik madde 11),
Mezbaha kesimlerine izin verilmez(yönetmelik madde 10),
Hayvan yer değiştiremez(il içi veya il dışı-yönetmelik madde 24-).
Pasaportu olmayan hayvanlar için hayvan sahiplerine cezai yaptırımlar vardır.
Hayvan pasaportu il/ilçe tarım müdürlükleri tarafından hayvan sahiplerine; hayvan naklinde*, hayvan düşüm yapıldığında ve hayvan başkasının üzerine geçirildiğinde verilir.
Hayvana Türkvet’ ten düşümü yapılacağı zaman alınan pasaport tekrar il/ilçe müdürlüklerine hayvanın ölümünü izleyen bir ay içerisinde teslim edilmeli. Kurban bayramı kesilecek hayvanların pasaportları ‘kurbanlık olarak satıldı’ diye beyan edilerek 7 gün içerisinde il/ilçe müdürlüklerine teslim edilmeli.
Hayvan pasaportu almak için;
İl/ilçe tarım müdürlüklerine hayvan sahibi kimliği ile başvurmalı,
Çıkan pasaport devlet veteriner hekimi tarafından imzalanmalı,
Döner sermaye işletmesinden alınacak pasaport ücret makbuzu.
*İl içi ve il dışı nakil durumlarında pasaportla beraber nakil belgesi ve veteriner sağlık raporu da gereklidir.